نمای لامل، یا همان نمای کرتین وال، یکی از سیستم‌های نمای مدرن ساختمانی است، که ساختاری خود ایستا دارد. ساختار خود ایستا، به ساختاری گفته می‌شود، که سنگینی وزن بالای شیشه را بر روی سازه کرتین وال یا همان لامل‌ها و شاسی کشی‌های مربوطه نگه می‌دارد و هیچ گونه بار مرده‌ای را بر ساختمان تحمیل نمی‌کند.
در واقع نمای کرتین وال یا اصطلاحا لامل، نمایی شیشه‌ای است، که در صورت نصب شدن صحیح، سنگینی حاصل از وزن شیشه‌ها و بار انرژی‌های حاصل از باد، طوفان و بارندگی‌ها، معمولا متوجه پوسته خارجی نمای ساختمان می‌شود و متوجه خود ساختمان نخواهد بود.
در واقع، می‌توان گفت که سیستم نمای کرتین وال، یک سازه مجزا در ساختمان به شمار می‌رود. نمای کرتین وال با نام لاتین curtainwall، یکی از انواع نماهای شیشه‌ای ساختمان و بهترین نمای شیشه‌ای ساختمان از نظر مسائل سازه در ارتفاع به شمار می‌رود. در این نوع نما معمولا از مصالح سبک، به ویژه ترکیبات حاصل از آلومینیوم و شیشه استفاده می‌شود.
در واقع نمای کرتین وال جزء دسته‌بندی نماهای خشک و نماهای تهویه شونده به شمار می‌رود، که زیبایی خاصی نسبت به نسل قبل از خود دارد. نسل قبل از نمای کرتین وال، نمای فریم لس روی آهن نام داشت. در این نسل، با نصب سیستم فریم لس روی آهن، مشکلات متعددی از نظر آب بندی و هوابندی به وجود می‌آمد.
مورد دیگری که بهتر است، درباره نمای کرتین وال بدانید، آن است، که استراکچر آلومینیومی لامل کرتین وال قابلیت نصبِ سایر متریال‌های پوششی از قبیل ورق آلومینیوم کامپوزیت نمای سرامیکی را با توجه به محاسبات سازه‌ای دارا است.
پیش از پرداختن به هر گونه جزییات، باید تعریف درستی از نمای کرتین وال داشته باشیم. Curtain Wall اصطلاحی انگلیسی برای نوعی نما است، که معادل آن در فارسی، با عبارت دیوار پرده‌ای شناخته می‌شود.
به این ترتیب، نام انرا کرتین وال Curtain Wall برای این نوع نما انتخاب شده است. نماهای کرتین وال از آنجا که هیچ باری از خود ساختمان را به دوش نمی کشند و تنها نیروهایی که تحمل می‌کنند، نیروی وزن خودشان و همچنین نیروهای جانبی نظیر باد، باران و طوفان است، به همین دلیل، سازه‌های خود ایستا نام گرفته‌اند.
نمای کرتین وال، انواع و اقسام و زیادی دارد و پر کاربردترین آن‌ها که حتما شما هم زیاد در ساختمان‌های ساخته شده در کوچه‌ها و خیابان‌های اطراف محل زندگی‌تان دیده‌اید، نماهای کرتین وال شیشه‌ای هستند.
از ویژگی‌های مهم نمای کرتین وال، می توان به عایق حرارتی، رطوبت و صوتی بودن آن اشاره کرد. این ویژگی در نمای ساختمان، باعث بهینه سازی دمای محیط و نور می‌شود. به این ترتیب، مصرف انرژی‌های مختلف از جمله برق در ساختمان‌هایی که نمای کرتین وال دارند کاهش می‌یابد.
از سوی دیگر، از آنجایی که کرتین وال‌ها سازه‌هایی بسیار سبک هستند و بار کلی وارد بر ساختمان را کاهش می‌دهند، بنابراین مقاومت خوبی در برابر زلزله دارند. نصب نمای کرتین وال بسیار آسان‌تر از نصب سایر نماهای ساختمانی است. این نما همچنین زیبایی فراوانی دارد و از نظر قیمت، نسبت به سایر نماهای ساخمانی مقرون به صرفه‌تر است.
اگر بخواهیم کمی فنی‌تر به تعریف نمای کرتین وال بپردازیم، کرتین وال‌ها در واقع شاسی‌ها و لامل‌هایی هستند، که در اطراف نمای پروژه ساختمانی قرار می‌گیرند. در این نوع نما، شیشه‌هایی که قرار است، به عنوان نمای ساختمانی نصب شوند، به جای اینکه روی خود ساختمان قرار بگیرند، روی سازه کرتین وال نصب می‌شوند.
به این ترتیب، وزن وارد شده حاصل از نصب شیشه‌ها بر ساختمان کاهش پیدا می‌کند. این کاهش وزن باعث می‌شود که مقاومت ساختمان نسبت به زلزله افزایش یابد. نماهای کرتین وال زیادی بر روی ساختمان‌های بزرگ و معروف شهر تهران نصب شده است، که با کمی دقت می‌توانید متوجه آن‌ها شوید.
همان طور که اشاره کردیم، ساختار اصلی و هسته کرتین وال یا استراکچر آن از شاسی و لامل تشکیل و سپس شیشه‌ها یا سایر پوشش‌ها بر روی آن‌ها با دقت و ظرافت نصب شده است.
حالا حتما این سوال برای‌تان به وجود آمده است، که لامل چیست، لامل‌ها در واقع همان سازه آلومینیومی هستند، که شیشه‌های نما روی آن‌ها نصب می‌شوند. این لامل‌ها در دو جهت افقی و عمودی نصب می شوند و فضایی مشبک، مناسب با نصب صفحات شیشه ای یا غیره را ایجاد می‌کنند.
به لامل‌های عمودی مولیون و به لامل‌های افقی مربوط به نمای کرتین وال ترنسم می‌گویند. لامل‌ها نیز با توجه به طراحی نمای کرتین وال و کاربردی که دارند، دارا انواع مختلفی هستند. شناخته شده‌ترین انواع لامل‌ها، شامل لامل‌های آلومینیومی، لامل‌های فولادی و لامل‌های چوبی است. در حال حاضر، لامل آلومینیومی پر کاربردترین نوع لامل است.
سطح مقطع لامل ها نیز به گونه‌ای توسط مهندسان طراحی شده است، که بتوانند لامل‌ها را با شیارهای مشخصی که بر روی آن‌های وجود دارد، در هم قفل کنند و یا هنگام نصب، شیشه‌ها در فضای بین مولیون و ترنسم قرار گیرند.
همچنین طراحی آن‌ها، به گونه‌ای است، که بتوان شیشه‌ها را با لاستیک‌های مخصوصی به نام EPDM در برابر نفوذ و هدر رفتن حرارت عایق بندی کرد. از این رو نماهای کرتین وال عایق صوتی، حرارتی و رطوبتی بسیار خوبی به شمار می‌روند.
همان طور که پیش از این گفتیم، لامل‌ها دارای انواع مختلفی همچون لامل‌های فولادی، چوبی و آلومینیومی هستند که بهترین نوع آن‌ها لامل آلومینیومی است. معمولا در اغلب پروژه‌های داخل کشورمان، مشاهده می‌کنیم که از لامل‌های آلومینیومی استفاده شده است.
علت استفاده از لامل‌های آلومینیومی، این است که نمونه‌های فولادی و چوبی به علت دارا بودن مشکل خوردگی و وزن بالا، باعث بروز مشکلاتی در عایق بندی می‌شوند. همین موضوع باعث شد، که این لامل‌ها خیلی زود از صحنه صنعت نمای ساختمانی حذف شوند.
در مقابل، نمونه آلومینیومی لامل‌های و آلیاژهای مشابه آن، به دلیل دارا بودن خواصی نظیر استحکام بالا در عین سبکی، توانایی جیگ و فیکسچر بودن بالا به منظور عایق بندی رطوبتی و هوادهی بیشتر مورد توجه قرار گرفته‌اند. همین مزیتهای به ظاهر ساده، باعث شده است، که طراحان، معماران و مهندسان ساختمانی، علاقه بسیار زیادی به استفاده از نمای کرتین وال با لامل آلومینیومی داشته باشند.
سیستم‌های مربوط به نمای کرتین وال، از نظر نصب نیز به دو نوع تقسیم بندی می شوند. نوع اول فریملس (framless) یا همان بدون نمایان شدن خطوط ظاهری نمایان نام دارد و نوع دوم به فیس کپ (facecap) یا در پوش دار معروف است.
نمونه فریملس نماهای کرتین وال، خود به دو زیر مجموعه فول فریم (full frame) و یو فریم (Ufram) تقسیم‌بندی می‌شوند که هر کدام از این انواع با توجه به شرایط پروژه ساختار نما و سایر عوامل، توسط مهندسان و معماران حرفه‌ای انتخاب و پس از انجام کامل طراحی از نظر فنی و زیبایی شناختی در محل پروژه نصب می‌شوند.
درباره تاریخ نمای کرتین وال چه می‌دانید؟
در این قسمت، قصد داریم شما را با تاریخ شکل‌گیری نمای کرتین وال آشنا کنیم. جالب است بدانید، که در قرن نوزدهم با توسعه استفاده از پنل‌های شیشه‌ای بزرگ در ساختمان‌ها، سیستم‌های نمای کرتین وال نیز ظهور کردند. از اواسط دهه سی میلادی و با شروع استفاده از آلومینیوم در صنعت ساختمان، استفاده از نمای کرتین وال رواج بیشتری پیدا کرد.
نماهای کرتین وال، سیستم‌های غیرسازه‌ای پوششی برای دیواره‌های خارجی ساختمان هستند، که معمولا در نمای ساختمان‌های بزرگ و چند طبقه کاربرد دارند. نمای کرتین وال، حائلی ما بین دیوار داخلی و فضای بیرون به حساب می‌آید و بر همین اساس وزن و بارهای اعمال شده‌ای مانند باد و لرزه‌های شدید را بر روی سازه‌های اصلی ساختمان کاهش می‌دهد. همین موضوع، یکی از مهم‌ترین مزیتهای استفاده از نمای کرتین وال به جای نماهای سنتی ساختمان است.
نماهای ساختمانی کرتین وال از یک قاب آلومینیومی سبک تشکیل شده‌اند. در هنگام نصب و اجرای کرتین وال، پنل‌های مات و شفافی که معمولا از جنس شیشه هستند، در میان فریم‌های مشخص نصب می‌شوند.
نماهای کرتین وال را می‌توان با ترکیبی از سایر سیستم‌های دیگری همچون چوب، به سبک و سیاقی مدرن تر طراحی کرد، تا علاوه بر زیبایی از عایق بالاتری نیز برخوردار باشد.
لامل چیست و چه ارتباطی با نمای کرتین وال دارد؟
به استراکچر آلومینیومی نمای کرتین وال یا در واقع همان پروفیل‌های آلومینیومی که شیشه‌های نمای کرتین وال بر روی آن‌ها سوار می‌شوند، در اصطلاح فنی لامل گفته می‌شود.
لازم است بدانید، که در نمای کرتین وال، لامل‌ها در دو بخش افقی و عمودی ارائه می‌شوند. همان‌طور که در ابتدای این مقاله گفتیم، لامل‌های افقی ترنسم و لامل‌های عمودی مولیون نامیده می‌شوند.
لازم به ذکر است که در اجرای سیستم‌های مربوط به نمای کرتین وال، به طور معمول ترنسم یا لامل افقی در سایز طولی کوچک‌تری نسبت به مولیون یا لامل عمودی ارائه می‌شود. اما توجه داشته باشید، که با این وجود، عرض لامل‌ها باید با یکدیگر برابر باشند.
وجود این اختلاف سایز در طول لامل‌ها به خاطر آن است، که بیشتر بار شیشه‌های نما بر روی لامل‌های عمودی یا مولیون‌ها خواهد بود، اما در افق دید، بعضی از طراحان، سازندگان ساختمان و آرشیتکت‌های معمار، به دلیل بالا رفتن سطح زیبایی بصری نما از داخل، اندازه طولی ترنسم و مولیون را با یکدیگر برابر در نظر می‌گیرند. البته این موضوع کاملا به ظرافت طراح و سازنده در طراحی نما و معماری بستگی دارد.
لامل‌ها، از نظر برند و جنس متریال، انواع مختلفی دارند. لامل‌های در کشورهای مختلفی تولید می‌شوند، که یکی از کشورهای مهم تولید کننده این سازه‌ها، کشور آلمان است. این سازه‌ها از نظر جنس متریال به دسته‌های مختلف لامل آلومینیومی (Aluminium Curtainwall) لامل فولادی (Steel Curtainwall) و لامل چوبی (Timber Curtainwall) تقسیم بندی می‌شوند.
عایق بندی در لامل نمای کرتین وال چگونه است؟
نماهای دارای لامل به شیوه‌ای طراحی می‌شوند، که قابل عایق شدن در بهترین حالت ممکن باشند و از ساختمان در برابر نیروهای جوی و زیست محیطی مربوط به منطقه جغرافیایی‌شان محافظت کنند.
به همین دلیل در طراحی لامل‌هایی با مقاطع آلومینیومی، به صورت اصولی شیارهایی تعبیه شده است، که بتوان لاستیک‌های EPDM را برای اعمال ترمال بریک (Thermal Break) به سازه متصل کرد.
برای بالاتر رفتن سطح عایق‌بندی کار در برخی از سیستم‌های نمای ساختمانی کرتین وال، از لاستیک‌های پلی آمید نیز استفاده می‌شود و استفاده از ترمال بریک (Thermal Break) در هر سیستم کرتین وال، مختص به خود آن سیستم طراحی خواهد شد.
به طور مثال در سیستم نمای کاور کپ (Cover Cap) یا اصطلاحا درپوش دار، پلی آمید روی لامل قرار می‌گیرد، اما در سیستم فریم لس استپ یونیت (Full Frameless)، پلی آمید درون خود لامل‌ها جای‌گیری می‌شوند.
در واقع می‌توان گفت، که مراحل ساخت لامل سیستم‌هایی که پلی آمید روی لامل قرار می‌گیرد یا درون لامل‌های جای‌گیری می‌شود، از سایر سیستم‌ها مجزا است. سیستم‌های نمای کرتین وال، که دارای لامل هستند، به دلیل شکل ظاهری و داشتن عایق‌های حرارتی از عایق‌بندی بالایی برخوردار هستند و نفوذ پذیری در این دسته از سیستم‌های مربوط به نمای ساختمان امکان پذیر نیست.
نمای کرتین وال چه تفاوتی با سایر نماها دارد؟
یکی از سیستم‌های نمای مدرن ساختمانی، نمای کرتین وال است، که ساختاری کاملا جدا و مستحکم دارد. در واقع این نما به سبکی تولید و نصب می‌شود، که سنگینی زیاد شیشه‌های نما، وزن خود را بر روی سازه کرتین وال یا همان لامل‌ها و شاسی کشی‌های نما می‌اندازد.
در نتیجه هیچ بار مرده‌ای که حاصل از وزن شیشه‌ها و بار انرژی‌های حاصل از باد، طوفان یا زمین لرزه باشد، بر روی نما سنگینی نمی‌کند و هیچ تأثیری بر روی سازه ساختمان ندارد. در واقع می‌توان گفت، که سیستم نمای لامل یا کرتین وال، یک سازه کاملا جدا از ساختمان به شمار می رود.
اما سایر نماهایی مانند چوب، آجر یا سنگ اینگونه نیست و بر روی دیواره خارجی ساختمان نصب می‌شود. بنابراین ساختمان باید توانایی تحمل وزن این نماها را داشته باشد.
در مورد تفاوت میان نمای فریم لس و فیس کپ در نمای کرتین وال، باید دید بیرونی نما را در نظر گرفت. در نمای فیس کپ، المان‌های آلومینیومی عمودی و افقی نصب شده در نمای کرتین وال کاملا قابل مشاهده است و شیشه‌ها را ازهم متمایز می‌کند، ولی در نمای فریم لس، المان‌های آلومینیومی بیرونی حذف می‌شود و سازه‌های اصلی زیر شیشه‌های نمای فریم لس از بیرون ساختمان پنهان است. به این ترتیب، دید یک دست و زیباتری را به نمایش می‌گذارد.
